Aspir
Aspir, dikenli ve dikensiz formlarda, 80-100 cm boylarında kazık köklü bir yağ bitkisidir. Dikenli aspir türleri daha fazla yağ içerir. Bitkinin beyaz, sarı, krem, turuncu, kırmızı gibi farklı renklerde çiçekleri açar. Tohumları da kahve, beyaz, üzeri çizgili, nadiren siyah renkli olabilir. Tohumlar dalların ucundaki tablaların içinde olur.
Aspir tohumları %30-50 oranında oleik ve linoleik tipte yağ içerir. Yemeklik olarak kaliteli olan bu yağ, biodizel yapımı içinde kullanılabilir. Aspirin yetişmesi 120-140 gün arasında olur ve kuraklığa karşı oldukça dayanıklıdır. Ancak kritik dönemlerde yapılan sulamada aspir yetiştiriciliğinde verimin artmasına yardımcı olur.
Aspir türleri nelerdir?
Günümüzde yetişen 3 farklı türde aspir vardır. Dinçer ve yenice denilen aspir türleri 1983 yılına kadar tescillenmiş, remzibey-05 denilen türü de 2005 yılında tescillenmiştir. Bu türlerin tarımsal özellikleri ise; - Dinçer: bu aspir türü dikensiz olup, çiçekleri mat kırmızı renktedir. Boyu 90-100 cm'ye kadar olur. Bu türün hasadı remzibey-05 türüne göre birkaç gün önce yapılır. Tanelerinin bin tanesi 45-50 gram gelir. Taneleri linoleik tipte %20-25 oranında yağ içerir.
- Yenice: Kırmızı çiçekli olan bu aspir türü dikensizdir. Boyları 100-120 cm olur. Hasadı diğer türlere göre 10-15 gün sonra yapılır. Tanelerinin bir tanesi 35-40 gram kadar olur. Linoelik yağ içeren tohumlardaki yağ oranı ise %20-25 kadardır.
- Remzibey-05: Sarı çiçekli ve dikenli olan bu aspir türü 60-80 cm'ye kadar boylanır. Tanelerinin bin tanesi 45-50 gram gelir. Tohumlardaki yağ tipi zeytinyağı gibi oleik tiptedir. Her tanede %30-35 yağ oranı olur.
Aspir bitkisi yağlık olduğu için, sanayide kullanımı yağ elde etmeye dayanır. Ayçiçeği işleyebilen makinelerde aspir bitkisi de işlenebilir. Bu nedenle sanayi işletmelerine ek yük bindirmez. Aspir yağı çıkarıldıktan sonra da %22-24 oranında protein içeren küspesi de hayvan yemi olarak değerlendirilir.
Aspir yağını faydaları nelerdir?
Aspir yağı son derece sağlıklı ve doğal bir üründür. Aynı zamanda antioksidan etkisi bulunmaktadır. Aspir yağı kabızlığa, metabolizmayı hızlandırmaya faydalıdır. Ayrıca vücutta birikmiş yağları eritir. Bayanlarda doğumdan sonra oluşan çatlakları azaltır. Damar sertliğini önlemede etkilidir. Cildi nemlendiren ve cilt hücrelerini yenileyen etkisi vardır. Kandaki kolesterolü dengeler, kan şekerini de düzenler.
Aspir yağı içeriği (100 gr)- Omega 6 %70 oranında
- Omega 3 %1-2 oranında
- E vitamini 310 ppm
- Demir 9,7 mg
- Fosfor 310 mg
- Kalsiyum 126
- İyot endeksi 150
- Lif oranı 25,1 gr
- B1 vitamini 0,25 mg
- B2 vitamini 0,01 mg
- B3 vitamini 0,5 mg
Aspir bitkisinin faydaları nelerdir?- Kadınlarda âdet kanamalarını kolaylaştırıcı etkisi vardır
- Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur
- Müshil etkisi olduğu için kabızlık için tavsiye edilir
- Göğüs kanseri, prostat kanseri gibi kanserlere karşı koruyucu etkisi vardır
- Kan şekerini dengeler ve kolesterolü düşürür
- Hem vücuttaki fazla yağları eritir hem de yağ dokusunun kas dokusuna ve enerjiye çevrilmesini sağlar.
- Kas dokusunu da koruyarak, vücutta yaşlanma etkisini azaltır.
Aspir bitkisi, aspir tohumu ve yağı nasıl kullanılır?
Aspir çiçeği ve tohumu kurutulur ve kaynatılarak kullanılır. Tohumlarından yağ elde edilir. Aspir yağı romatizmal ağrıları dindirmede çok faydalıdır. Doğal bir yağ olduğu için ve bunun korunması için soğuk sıkma yöntemiyle üretilir. Bu nedenle sağlık için daha faydalı olur. Özellikle kilo vermek için aspir yağı kullanımı oldukça yaygındır. Ancak alerjik yapısı olan kişilerin bu yağı kullanması tavsiye edilmemektedir. Aspir yağının açıldıktan sonra soğuk yere özellikle buzdolabında saklanması gerekir ve en fazla bir ayda tüketilmesi önerilir.
19.01.2024 23:34:03
Aspir ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|